Żjara fuq il-post f’Kopenħagen, id-Danimarka

It-tieni żjara ta’ proġett fuq il-post saret f’Copenhagen, id-Danimarka, mill-21 sat-23 ta’ Ġunju 2023. Iż-żjara ffukat fuq il-prattika eżemplari tal-awtoritajiet tas-saħħa Daniżi “Inizjattivi ta' komunikazzjoni li jinkludu skemi ta' tfakkir li jappoġġjaw it-tilqim tat-tfal” li jinkludu inizjattivi differenti biex tiżdied il-kopertura u tissaħħaħ ir-reżiljenza tal-programm, inkluż skemi ta' tfakkir, kampanji ta' komunikazzjoni u viżitaturi tas-saħħa bħala ambaxxaturi tat-tilqim. Il-prattika hija mmirata lejn ġenituri ta’ tfal ta’ bejn 3 xhur u 12-il sena u tkopri vaċċini kontra d-difterite, it-tetnu, il-pertussis; Hib-batterji, il-poljo (DiTeKiPol-Hib) u mard pnewmokokkali u l-virus tal-papilloma uman (HPV); u ħosba, gattone u rubella (MMR).

L-Awtorità tas-Saħħa Daniża (Sundhedsstyrelsen) laqgħet 28 parteċipant minn 16-il Stat Membru differenti tal-UE f’Copenhagen. Il-parteċipanti rrappreżentaw istituzzjonijiet nazzjonali tas-saħħa, ministeri tas-saħħa, u uffiċċji nazzjonali tat-tilqim. L-għan taż-żjara kien li:

• tiġbor għarfien dwar il-Programm Daniż għat-Tilqim tat-Tfal u titgħallem mis-suċċess tiegħu
• trawwem it-tagħlim reċiproku billi jsir skambju ta’ għarfien u esperjenzi
• tiżviluppa ideat dwar kif professjonisti tas-saħħa minn Stati Membri oħra jistgħu jittrasferixxu l-prattika lejn il-pajjiżi tagħhom

Bħala parti miż-żjara, l-awtoritajiet tas-saħħa Daniżi ngħataw ċertifikat ta’ prattika eċċellenti mill-Aġenzija Eżekuttiva Ewropea għas-Saħħa u għall-Qasam Diġitali (HaDEA).

Għan

M’hemm l-ebda tilqim obbligatorju fid-Danimarka, iżda r-Rata ta’ Kopertura tat-Tilqim (VCR) hija għolja għall-biċċa l-kbira tat-tilqim. L-ogħla VCR hija għall-vaċċin DiTeKiPol-Hib fil-livell ta’ 97 %, ‘il fuq mill-mira tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) ta’ 95%. L-MMR għandha wkoll VCR għolja (94 %) filwaqt li r-rata ta’ tilqim tal-HPV hija moderata (teħid ta’ 87 % għall-ewwel tilqim tal-HPV) iżda ogħla mill-medja tal-VCR tal-UE ta’ 77 %. Ta’ min jenfasizza r-rata għolja ta’ teħid għat-tilqim tal-HPV fost is-subien. Kien biss fl-2019 li din it-tilqima saret parti permanenti mill-programm tat-tilqim tat-tfal, iżda issa hi kważi ugwali mar-rata fost il-bniet.

Wara ftit snin b’kopertura baxxa tal-HPV, sforzi sinifikanti ġabu titjib notevoli fir-rati tal-kopertura tal-HPV fost il-bniet. Il-Programm Daniż għat-Tilqim tat-Tfal għandu l-għan li jnaqqas l-ostakli fiżiċi u amministrattivi għat-tilqim fid-Danimarka permezz ta’ kampanji, skemi ta’ tfakkir, u ambaxxaturi tat-tilqim.

Atturi involuti u implimentazzjoni

Il-programmi ta’ tilqim għandhom rwol fundamentali fil-promozzjoni tas-saħħa pubblika fid-Danimarka. Il-Programm Daniż għat-Tilqim tat-Tfal jaħdem ma’ varjetà ta’ oqfsa organizzattivi. L-Awtorità tas-Saħħa Daniża (Sundhedsstyrelsen) għandha r-responsabbiltà ġenerali għall-Programm Daniż għat-Tilqim tat-Tfal u tagħmel rakkomandazzjonijiet lill-Ministeru tal-Intern u tas-Saħħa Daniż dwar liema vaċċini għandhom jiġu inklużi. L-Istitut Statens Serum huwa responsabbli għall-monitoraġġ tal-programm u tal-mard li jista’ jiġi evitat bit-tilqim b’mod ġenerali. L-Aġenzija Daniża tal-Mediċini, b’kooperazzjoni mal-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (EMA), hija responsabbli għall-awtorizzazzjoni tal-vaċċini li jintużaw, kif ukoll il-monitoraġġ tal-effetti avversi u s-sikurezza. Meta tivvaluta vaċċini ġodda għall-Programm għat-Tilqim tat-Tfal, l-Awtorità tas-Saħħa Daniża tikkonsulta mal-Kunsill tat-Tilqim tagħha. Jekk l-Awtorità tas-Saħħa Daniża ssib li tilqim partikolari għandu jiġi introdott fil-programm, l-Aġenzija tressaq rakkomandazzjoni lill-Ministeru tal-Intern u tas-Saħħa Daniż, li għandu s-setgħa li jieħu deċiżjonijiet. L-Istitut Statens Serum huwa responsabbli biex jiżgura l-provvista ta’ vaċċini għall-programm. Il-Kunsill tat-Tilqim jikkontribwixxi b’pariri professjonali u esperjenza dwar it-tilqim.

Biex issaħħaħ il-Programm Daniż għat-Tilqim tat-Tfal, l-Awtorità tas-Saħħa Daniża nediet inizjattiva biex teduka lill-viżitaturi tas-saħħa (infermiera li jagħmlu żjarat fid-djar) biex isiru ambaxxaturi tat-tilqim. L-infermiera għandhom rwol importanti bħala konsulenti u komunikaturi fir-rigward tas-saħħa tat-tfal. L-inizjattiva tipprovdi taħriġ u tiżviluppa l-ħiliet ta’ komunikazzjoni tal-ambaxxatur, li tippermetti djalogu mal-ġenituri dwar it-tilqim.

Riżorsi

Il-vaċċini fil-Programm Daniż għat-Tilqim tat-Tfal huma faċilment aċċessibbli u mingħajr ħlas. Xi vaċċini huma rimborżati għal xi gruppi (gruppi f’riskju). In-nisa jistgħu jitlaqqmu kontra r-rubella mingħajr ħlas jekk ma jkunux ġew imlaqqma qabel, u l-adulti kollha jistgħu jitlaqqmu kontra l-ħosba jekk ma jkunux diġà immuni permezz ta’ infezzjoni jew tilqim.

Fl-istaġun 2023/24, it-tfal ta’ bejn 2-6 snin qed jiġu offruti tilqim kontra l-influwenza mingħajr ħlas.

Riżultati

L-istatus tat-tilqim ta’ kull ċittadin u l-informazzjoni relatata dwar il-vaċċin huma mmonitorjati permezz ta’ reġistru tat-tilqim (DDV). L-aderenza u l-effettività tat-tilqim huma mmonitorjati u vvalutati permezz tar-reġistru tat-tilqim li għandu wkoll data li tispeċifika s-sess, il-gruppi tal-età, u l-ġeografija. Is-sistema ta’ monitoraġġ tkopri biss il-vaċċini li huma rakkomandati jew li huma parti mill-programmi nazzjonali tal-vaċċini. Huwa obbligatorju li tirreġistra t-tilqim kollu fir-Reġistru Daniż tat-Tilqim (DDV).

It-tfakkiriet tat-tilqim jintbagħtu lill-ġenituri 14-il jum qabel iż-żmien rakkomandat tat-tilqim. It-tilqim huwa tipikament amministrat mit-tabib tal-familja, flimkien mal-eżamijiet tas-saħħa ta’ rutina. Jekk ma jingħata l-ebda tilqim, tintbagħat tfakkira 30 jum wara ż-żmien rakkomandat tat-tilqim tat-tifel jew tat-tifla. L-Awtorità tas-Saħħa Daniża tirrakkomanda li t-tfal jitlaqqmu fil-perjodu speċifikat tat-tilqim. Dan jiżgura li kull vaċċin jipprovdi lit-tifel jew lit-tifla bi protezzjoni massima.

Fl-2017 il-kampanja ta’ għarfien ta’ informazzjoni Stop HPV tnediet b’mod konġunt mill-Awtorità tas-Saħħa Daniża, id-Danish Cancer Society, u l-Assoċjazzjoni Medika Daniża. L-inizjattiva kienet li tipprovdi informazzjoni b’mod differenti u bbażata fuq l-evidenza dwar il-vaċċin tal-HPV u li żżid il-kopertura tat-tilqim wara tnaqqis fit-teħid ta’ dan il-vaċċin. Il-kampanja ġiet estiża biex tinkludi s-subien fl-2019, li jfisser li s-subien, bħall-bniet, issa jirċievu t-tilqim tal-HPV mingħajr ħlas jekk twieldu fl-aħħar nofs tal-2007 jew wara. Il-kampanja ntemmet fl-aħħar tal-2021 wara li l-kopertura tat-tilqim tal-HPV reġgħet issaħħet b’suċċess.

L-ambaxxaturi tat-tilqim kellhom rwol ewlieni biex jilħqu lill-komunitajiet lokali permezz ta’ metodi bbażati fuq id-djalogu biex jindirizzaw it-tħassib. Il-viżitaturi tas-saħħa jiltaqgħu regolarment mal-familji u t-tfal fid-distretti tagħhom u jibnu livell qawwi ta’ fiduċja. Jaħdmu ma’ nisa tqal u jżuru lit-trabi tat-twelid diversi drabi d-dar matul l-ewwel sena tal-ħajja. Huma jerġgħu jiltaqgħu mat-tfal fil-kindergarten u l-iskola. Il-viżitaturi tas-saħħa jistgħu jindirizzaw it-tħassib f’atmosfera ta’ fiduċja u jinsabu f’pożizzjoni perfetta biex iqajmu t-tema tat-tilqim. Madwar 200 viżitatur tas-saħħa tħarrġu bħala ambaxxaturi tat-tilqim mill-2019 sal-2022 minn esperti mill-Awtorità tas-Saħħa Daniża. F’ġurnata sħiħa ta’ taħriġ, tgħallmu dwar il-Programm għat-Tilqim tat-Tfal, mard u vaċċini, ir-Reġistru Daniż tat-Tilqim, u modi tajbin ta’ komunikazzjoni dwar it-tilqim. L-Awtorità tas-Saħħa Daniża tat lill-ambaxxaturi tat-tilqim materjali ta’ informazzjoni bħal manwal dwar it-tilqim, postcards, films ta’ animazzjoni u posters.

L-Awtorità tas-Saħħa Daniża għamlet progress biex tistabbilixxi aċċess aktar faċli għat-tilqim, kemm ġeografikament kif ukoll b’mod diġitali. Għal gruppi vulnerabbli u li diffiċli biex jintlaħqu, iddaħħlu fis-seħħ diversi inizjattivi bħall-amministrazzjoni tal-vaċċini f’xelters għal dawk bla dar kif ukoll fornituri tal-kura tas-saħħa li jakkumpanjaw individwi fiċ-ċentri tat-tilqim. It-tilqim fid-dar huwa wkoll disponibbli għal nies b’diffikultajiet ta’ mobilità. Biex jingħelbu l-ostakli tal-lingwa, l-informazzjoni dwar il-programm ġiet tradotta f’diversi lingwi (Ingliż, Għarbi, Farsi, Pollakk u Somali).