O nas

W ostatnich latach obserwowano w państwach członkowskich UE spadek liczby szczepień, co  doprowadziło do powstawania nowych ognisk chorób, którym można zapobiegać poprzez szczepienia. Do pogorszenia się sytuacji przyczyniła się także pandemia COVID-19, która utrudniała zachowanie ciągłości programów rutynowych szczepień. Niechęć do szczepień, która polega na odkładaniu w czasie szczepień lub odmowie ich wykonania z powodu obaw dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności szczepionek w istotny sposób wpływa na wyszczepialność.

Zaufanie do szczepionek i polityki szczepień, a także pracowników służby zdrowia i całej branży medycznej stanowi kluczowy czynnik mobilizujący ludzi do szczepień. Są jednak również bariery, np. związane z wygodą korzystania ze szczepień, które mogą zniechęcać do zaszczepienia się.

Podejmowane są działania mające na celu identyfikowanie, monitorowanie i reagowanie na obawy obywateli EU dotyczące szczepień, ale trzeba również lepiej zbadać wspomniane powyżej bariery. Są to między innymi:

• wystarczająca dostępność szczepionek;
• dostępność personelu medycznego, który może podawać szczepionki, uwzględniając zarówno liczbę na jednego pacjenta, jak i różne kategorie personelu uprawnionego do wykonywania szczepień;
• bliskość geograficzna punktów szczepień;
• finansowa dostępność szczepień dla obywateli;
• kroki administracyjne i praktyczne, które należy wykonać, aby zaszczepić się (np. uzyskanie recepty od pracownika służby zdrowia, zakup produktu w aptece i powrót do placówki w celu otrzymania szczepienia);
• wygoda korzystania ze szczepień, jeśli chodzi o godziny otwarcia, umawianie wizyt i podobne aspekty, a także możliwość (lub brak możliwości) zaszczepienia się w pracy, szkole lub w innym miejscu w bliskiej okolicy;
• wyjście ze szczepieniami bezpośrednio do obywateli, np. przez przypomnienia wysyłane pocztą lub SMS-em.

„Pokonywanie barier dla szczepień” to trzyletni projekt finansowany przez Europejską Agencję Wykonawczą ds. Zdrowia i Cyfryzacji (HaDEA) i prowadzony w imieniu Komisji Europejskiej. Dotyczy on siedmiu rodzajów szczepień: przeciwko COVID-19, wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), grypie, odrze, śwince, różyczce (MMR), zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych, polio i tężcowi.

Cele projektu są następujące:

• Zidentyfikowanie barier dla szczepień o charakterze fizycznym, praktycznym lub administracyjnym oraz ich negatywnego wpływu na państwa członkowskie UE i poziom wyszczepialności.
• Zidentyfikowanie obiecujących praktyk stosowanych w państwach członkowskich UE, które można wdrożyć, aby pokonywać te bariery.
• Opracowanie zaleceń mających służyć pokonywaniu tych zidentyfikowanych barier i dostosowanych do wykorzystania przez różne podmioty, w tym decydentów politycznych na poziomie krajowym i UE, właściwe organy ds. zdrowia w państwach członkowskich UE oraz pracowników służby zdrowia, pacjentów i obywateli na poziomie krajowym i UE.

Aby osiągnąć te cele, w ramach projektu zostaną podjęte następujące działania:

• Mapowanie barier dla szczepień, na które napotykają obywatele wszystkich państw członkowskich UE.
• Identyfikowanie obiecujących praktyk mających służyć pokonywaniu barier dla szczepień i;opracowanych przez organy ds. zdrowia w państwach członkowskich UE.
• Wybranie obiecujących praktyk na podstawie schematu oceny przygotowanego przez Grupę Sterującą Komisji Europejskiej ds. Promocji Zdrowia, Profilaktyki Chorób i Zarządzania Chorobami Niezakaźnymi.
• Organizowanie wizyt w krajach, w których stosowane są wytypowane/wybrane obiecujące praktyki. Te projekty pilotażowe dadzą odwiedzającym możliwość przyjrzenia się, jak działają te praktyki.
• Pilotażowy projekt polegający na wdrożeniu trzech obiecujących praktyk w dziewięciu chętnych państwach członkowskich UE. Projekty tę będą trwały 12 miesięcy i będą polegały na wdrożeniu wybranych obiecujących praktyk, aby ocenić ich przydatność oraz to, czy można je przenieść do innych krajów.
• Przygotowanie zaleceń służących pokonywaniu barier dla szczepień w oparciu o działania przeprowadzone w ramach tego projektu.
• Przeprowadzenie dwóch badań na dużą skalę we wszystkich państwach członkowskich UE: jednego badania wśród ogółu społeczeństwa, a drugiego wśród pracowników służby zdrowia. Badania te posłużą do opracowania modelu statystycznego w celu oceny zakresu, w jakim przeszkody fizyczne, administracyjne i związane z wygodą wpływają na proces podejmowania decyzji o nieszczepieniu. Docelowo model posłuży do oszacowania, o ile wyższy wskaźnik wyszczepienia można by osiągnąć, gdyby te przeszkody zostały usunięte.

Szczepienia są narzędziem służącym zapobieganiu chorobom zakaźnym. Zmniejszenie negatywnego oddziaływania barier dla szczepień będzie korzystne dla wielu stron zainteresowanych.

Projekt „Pokonywanie barier dla szczepień” ma istotne znaczenie dla organów odpowiedzialnych za zdrowie publiczne, naukowców i badaczy zajmujących się polityką szczepień, którzy tworzą narodowe lub regionalne strategie szczepień. Projekt będzie także przydatny dla osób pracujących w wielu obszarach ochrony zdrowia. Wyniki działań zrealizowanych w ramach projektu, w tym identyfikacja barier i zalecenia, jak je pokonywać, będą udostępnione na stronie internetowej.

Strona jest publicznie dostępna i można na niej znaleźć informacje dotyczące siedmiu rodzajów szczepień, tego, jak pokonywać codzienne bariery, a także odwołania do stron krajowych instytucji odpowiedzialnych za zdrowie.

Projekt jest finansowany w ramach Programu UE dla zdrowia i realizowany na zlecenie Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Zdrowia i Cyfryzacji (HaDEA). Wyrażone tutaj poglądy i opinie są wyłącznie poglądami i opiniami ich autorów i nie muszą stanowić oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej czy HaDEA. Ani Unia Europejska, ani HaDEA nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Projekt „Pokonywanie barier dla szczepień” jest realizowany przez Verian we współpracy z Europejskim Stowarzyszeniem Zarządzania Służbą Zdrowia (EHMA),ifok, Europejską Akademią Pediatrii (EAP) i Siecią Regionów Europejskich na rzecz Ochrony Zdrowia (EUREGHA).